نردهها یکی از عناصر حیاتی در راه پلهها هستند که به منظور ایمنی کاربران و جلوگیری از سقوط طراحی میشوند. ضوابط کلی نردههای راه پله در مقررات ملی ساختمان شامل موارد زیر است:
استحکام و مقاومت: نردهها باید به اندازه کافی مقاوم باشند تا در برابر فشارهای جانبی ناشی از تماس یا فشار افراد دچار تغییر شکل دائمی یا شکست نشوند.
مواد مجاز: نردهها میتوانند از فلز، چوب، شیشه مقاوم یا مواد ترکیبی باشند، به شرط آن که مقاومت لازم را داشته باشند.
فاصله عناصر نرده: فاصله بین میلههای عمودی یا افقی نباید آنقدر زیاد باشد که کودک بتواند از آن عبور کند (حداکثر فاصله طبق مقررات معمولاً حدود 10 تا 12 سانتیمتر است).
طراحی هندسی: نردهها نباید دارای لبههای تیز یا سوراخهای خطرناک باشند و شیب آنها باید همراستا با پلهها باشد.
کاربری ویژه: در ساختمانهای عمومی و پرتردد، نردهها باید مقاومتر و با ارتفاع بیشتری طراحی شوند.
| موضوع | ضوابط/محدودیتها | توضیحات تکمیلی |
|---|---|---|
| ارتفاع نرده راه پله مسکونی | 90–110 سانتیمتر | اندازه از کف پله تا بالای دسته دست |
| ارتفاع نرده راه پله عمومی | 100–110 سانتیمتر | ساختمانهای اداری، تجاری، آموزشی |
| ارتفاع نرده بالکن یا فضاهای پرارتفاع | 110–120 سانتیمتر | برای جلوگیری از سقوط از ارتفاع |
| ارتفاع دسته دست (Handrail) | 90–95 سانتیمتر | باید قابل دسترس و راحت برای همه سنین باشد |
| فاصله بین عناصر نرده | حداکثر 10–12 سانتیمتر | جلوگیری از عبور کودکان یا افتادن اشیاء |
| مواد مجاز | فلز، چوب، شیشه مقاوم، ترکیبی | باید مقاومت کافی در برابر فشار داشته باشد |
| استحکام نرده | تحمل فشار جانبی حداقل 100–150 کیلوگرم | بدون تغییر شکل دائمی یا شکست |
| طراحی هندسی | بدون لبههای تیز یا سوراخ خطرناک | شیب هماهنگ با پله و ایمنی کاربر |
| ضوابط آتشنشانی | مقاومت حرارتی، عدم لغزش، مسیر خروج واضح | نرده باید مانع فرار افراد نشود و در شرایط دود و آتش قابل استفاده باشد |
| راههای خروج اضطراری | عرض کافی، طراحی بدون گیر | تضمین عبور سریع افراد در حوادث |
ارتفاع نرده در مقررات ملی ساختمان
ارتفاع نرده یکی از مهمترین فاکتورها برای ایمنی کاربران است:
راه پلههای داخلی مسکونی: حداقل ارتفاع نرده از کف پله تا بالای دستگیره 90 تا 110 سانتیمتر است.
راه پلههای عمومی (اداری، تجاری، آموزشی): حداقل ارتفاع نرده 100 تا 110 سانتیمتر میباشد.
بالکنها و فضاهای پرارتفاع: حداقل ارتفاع نرده 110 تا 120 سانتیمتر است.
دسته دست (Handrail): ارتفاع دسته دست باید در حدی باشد که گرفتن آن برای همه سنین راحت باشد، معمولاً 90 تا 95 سانتیمتر از کف پله.
ضوابط آتش نشانی نرده راه پله
نردههای راه پله نقش مهمی در ایمنی هنگام حوادث آتشسوزی دارند:
مقاومت حرارتی: نردهها نباید در مواجهه با حرارت آتش دچار شکست سریع شوند؛ استفاده از مواد مقاوم به آتش توصیه میشود.
راههای خروج اضطراری: نردهها نباید مانع عبور سریع افراد شوند و طراحی آنها باید به گونهای باشد که ازدحام و گیر کردن افراد در مسیر فرار رخ ندهد.
پوشش ضد لغزش: در صورت بروز دود یا آتش، نردهها باید به راحتی قابل گرفتن باشند و سطح آنها لغزنده نباشد.
مشخص بودن مسیر: نردهها میتوانند با رنگ یا علامت مشخص، مسیر راه فرار را در شرایط اضطراری نشان دهند.
